DE BELGISCHE NORM NBN S01-400-1: GELUIDISOLATIE IN DE WONINGBOUW EN DE TEVREDENHEIDSSCORE VAN BEWONERS.
DE AKOESTISCHE NORM
Een norm is de baken waar men zich op richt. Dit geldt ook voor de akoestische norm op de woningbouw, maar hoe duidelijk is de norm? Zowel voor de burger als voor de bouwonderneming is het goed om weten wat te verwachten is en wat er dient opgeleverd, de eerste partij om tot tevredenheid in het bezit te komen van een woning en de tweede partij om een product af te leveren dat tevredenheid garandeert.
HOE WORDT DIT AAN DE HAND VAN DE BELGISCHE NORM BEKOMEN?
Tevredenheid is voor een deel persoonsgebonden. Sommigen zijn met alles tevreden en anderen zijn met niets tevreden, maar dit zijn eerder de uitzonderingen. Tussenin zit de grote schare die niet bij het minste stoorgeluid van de buren opschrikt, maar toch op een minimum van rust en privacy gesteld is. Hier kan een opdeling van de ganse populatie in twee kampen worden gemaakt, met een 50%-kamp dat redelijk tolerant is en een 50%-kamp dat hoge verwachtingen koestert.
Aan u om uit te maken tot welk kamp u behoort.
ISOLATIEKLASSEN
De norm voorziet hierin door twee isolatieklassen voor te stellen, nl. een mindere klasse, benoemd als normaal akoestisch comfort, en een betere klasse, benoemd als verhoogd akoestisch comfort. Wat stelt dit voor?
Om het overzichtelijk te houden, blijven we bij het geval van de luchtgeluidisolatie tussen appartementen onderling. Hierbij wordt onder luchtgeluid verstaan, het geluid van gesprekken of van muziek dat zich onder verschillende vormen van hevigheid kan voordoen. Luchtgeluidisolatie is dan de afzwakking ervan bij overdracht van de ene woning naar de andere. De Belgische norm legt voor de isolatie van luchtgeluid tussen appartementen twee cijferwaarden op, nl. de waarde van 54 dB (decibel) voor normaal akoestisch comfort en de waarde van 58 dB voor verhoogd akoestisch comfort. De norm beschrijft dit als minimaal te respecteren akoestische isolatiewaarden.
Voor alle duidelijkheid dient hierbij genoteerd dat de vereiste isolatiewaarde geldt voor elke ruimte in de woning apart en niet als een gemiddelde over alle ruimten: overschot aan isolatie in de ene ruimte kan het tekort in een andere ruimte nooit vergoeden.
Eenvoudig gesteld en op voorwaarde dat de voornoemde cijfers de effectieve isolatie uitdrukken, zou u mogen verwachten dat luchtgeluid van 80 dB aan de ene kant wordt gereduceerd aan de andere kant naar 26 dB (= 80-54) bij normaal akoestisch comfort en naar 22 dB (= 80-58) bij verhoogd akoestisch comfort.
WAT STELLEN DEZE CIJFERS VOOR?
80 dB komt voor bij geanimeerde gesprekken en luide muziek in een woonkamer. Een ander voorbeeld van 80 dB is het geluid dat de inzittenden ondergaan in een middenklasse wagen aan hoge snelheid op de autoweg. Anderzijds kan men de stilte in een rustig gelegen kamer begroten op 25 dB overdag en op minder dan 20 dB ‘s nachts.
Wat de Belgische norm echter niet met woorden zegt, is dat de vooropgestelde isolatiewaarden geen effectieve isolatiewaarden zijn, maar dat in de realiteit en als puntje bij paaltje komt, door ingebouwde toleranties wegens vermeende onzekerheden er tot 4 dB op toegegeven wordt.
Dit wil zeggen dat de 80 dB bij de buur in het slechtste geval afgezwakt wordt naar 30 dB bij normaal akoestisch comfort en naar 26 dB bij verhoogd akoestisch comfort. Dan kunnen in de stilte van een leef- of slaapkamer bij normaal akoestisch comfort gesprekken verstaanbaar worden en bij verhoogd akoestisch comfort, nog duidelijk waarneembaar.
TEVREDENHEID
Nu moet u voor uzelf uitmaken: ben ik tevreden met normaal akoestisch comfort of verlang ik verhoogd akoestisch comfort?
De realiteit leert dat met normaal akoestisch comfort het tevredenheidpercentage beneden 50% blijft hangen. Vergelijkende studies over dit thema bevestigen dit.
In het licht van wat voorafgaat, is het vermelde tevredenheidspercentage van 70% in de Belgische norm een grove overschatting.
HOE KAN U ZICH BEHOEDEN VOOR DESILLUSIES?
In de eerste plaats dient u uw verwachtingen als koper of uw beloften als promotor, goed af te wegen en klaar en duidelijk over te brengen naar de andere partij. Dit gebeurt best schriftelijk in het koopcontract en zeker in het lastenboek, door expliciet te verwijzen naar de norm en naar de isolatieklasse die u wenst of aangeboden krijgt. Wanneer in het contract tussen partijen niets van dat beschreven is, zal u hooguit normaal akoestisch comfort mogen verwachten. Een beschrijving zoals ‘goede en verzorgde akoestiek’ is een holle frase en leidt tot eindeloze betwistingen waar geen van de betrokken partijen bij wint, niet de koper, noch de promotor. De eerste partij blijft met haar verwachtingen in de kou staan en de tweede partij verliest het vertrouwen.
Hogere kostprijs
Het kost meer!
Een cliché! Als verklaring of als excuus om nonchalant met de norm te mogen omspringen en om tegenvallende resultaten te vergoelijken.
Als goed ontwerp meer kost dan slecht ontwerp en als zorgzame uitvoering meer kost dan slordige uitvoering, dan zal goede akoestiek meer kosten want voor 99% is goede akoestiek het resultaat van goed ontwerp en van zorgzame uitvoering. Maar uw vraag naar goede akoestiek mag geen vrijgeleide zijn voor willekeurige prijsverhoging, want van goed ontwerp en van zorgzame uitvoering mag u als vanzelfsprekend uitgaan.
AANBEVELING
Normaal akoestisch comfort staat niet gelijk met goede akoestiek en biedt weinig of geen kans op tevredenheid. Per slot kan de vraag gesteld of ‘normale’ akoestiek zijn vraagprijs wel waard is?
Goede akoestiek en tevredenheid beginnen pas bij verhoogd akoestisch comfort.
Leg ons uw specifieke vragen voor.
